Neðsti múrsteinninn í píramída á hvolfi?

 Síðustu vikur hef ég velt fyrir mér hvort AIG sé sú litla þúfa sem frjálshyggjukerfi heimsins hangir enn á. Ef hún bresti, þá fari þunga hlassið á óstöðvandi lóðrétt flug, niðurávið. Það dylst sennilega ekki nokkrum manni að hagkerfi Vesturlanda er í dauðateygjunum. Dýpt heimskreppunnar sem á eftir fylgir fer svo eftir því hvernig mönnum tekst að spila úr hlutunum, og það nauðsynlegasta til að spila rétt er að gera sér grein fyrir ástandinu.

 Allt hagkerfi Vesturlanda er keyrt áfram á hugmyndafræði kapítalisma og frjálshyggju. Allar  stofnanir, allt frá Alþjóða Gjaldeyrissjóðnum, ríkisstjórnum og niður í  skilanefndir íslensku bankanna, vinna eftir þeirri hugmyndafræði að þannig skuli það vera. Sumir fylgja stefnunni vegna öfgatrúar en aðrir vegna þess að þeir þekkja ekkert annað. Stefnan er það sem almennt er viðurkennt, eins og Gunnar Tómasson hagfræðingur orðaði það.

 Allir hagsmunaaðilar á Vesturlöndum, þar með talinn Sjálfstæðisflokkurinn á íslandi, standa í ströngu við að afneita ástandinu. Með ályktun sinni um að ekkert hefði brugðist í stefnunni, heldur hefði ákveðnir einstaklingar klikkað, þá gaf hann okkur kjósendum í raun út þá stefnu sína að haldið skuli áfram á sömu braut og áður og allt byggt upp að nýju, með sama sniði og var. Uppgjörið við fortíðina er ekkert og allt gert til að klína ástandinu á ákveðna einstaklinga, sem eru að hætta í forystusveit flokksins hvort eð er.

En snúum okkur að AIG, holdgervingi þess kerfis sem nú er í andaslitrunum. Á þeim bæ tryggðu menn allt sem hugsast gat, og mest aðra fyrir mögulegu tapi. Tap er nokkurn veginn að eina sem hægt er að ganga að vísu næstu misserin. Það gefur því auga leið að fyrirtækið er algjörlega dauðadæmt, í raun dautt nú þegar og við verðum að snúa okkur að hinni hliðinni til að draga ályktanir um framhaldið.

 Bandarísk stjórnvöld eiga nú þegar 80% hlut í félaginu. Miðað við ný upplýst heimsmet í ársfjórðungstapi er mög líklegt að innan skamms verði félagið tekið að fullu. Og þá er spurning hvort bandaríska ríkið verði ábyrgt fyrir þeim fjárhæðum sem greiða þarf út til tryggingataka. AIG starfaði ekki bara á bandarískum markaði, þannig að þar á bæ eru menn ábyrgir fyrir óhugnanlegum fjárhæðum um allan heim.

 Niðurstaðan er því einföld. Tvær leiðir eru í stöðunni. Önnur að láta félagið falla ,eða réttara sagt tilkynna þeim sem tryggðu sig hjá félaginu að þeir megi bera tap sitt sjálfir, (AIG er auðvitað gjaldþrota) og hin leiðin að velta gríðarlegum fjárhæðum yfir á bandarískan almenning í formi skatta. Þá er hætt við að hin fögru fyrir heit leiðtoga heimsins, um að nú verði að standa saman og enginn megi loka sig af í sínu horni, gufi upp. Stór hluti þessara skattaálaga mun fara í að greiða erlendum aðilum bætur og við sem sáum hvað lítið atvik eins og ICESAVE gat komið af stað hörðum viðbrögðum, gerum okkur grein fyrir hverjar afleiðingarnar af slíku gætu orðið.

 Mín niðurstaða er einfaldlega sú að AIG sé dauðadæmt. Ég sé ekki að skattgreiðendur í Bandaríkjunum sætti sig við að borga brúsann. Ég sé ekki að almenningur í Bandaríkjunum ráði við að borga brúsann. Þegar það verður tilkynnt mun ný dýfa fara í gang. Þjóðarleiðtogar vesturlanda munu halda enn fleiri ráðstefnur og gefa í framhaldi af þeim út enn fegurri fyrirheit. Sérfræðingar munu tilkynna okkur nýjan tímapunkt á lokum niðursveiflunnar, og svo verður smá pása þar til næstu ótíðindi birtast.

Með þessu móti tekst að treina niðursveifluna í nokkur ár. Neita að horfast í augu við staðreyndir og ákveðnum stjórnmálaöflum tekst kannski að halda andlitinu aðeins lengur. Jafnvel fram yfir nokkrar kosningar.

 En raunveruleikinn er alltaf sá sami. Hagkerfi vesturlanda gengur ekki upp. Kapítalisminn og Frjálshyggjan eru kerfi sem geta ekki gengið, og ástæðan er algjör feill í grunn hugsuninni. Fyrir löngu hentu menn fyrir róða, tengingu peninga við raunverðmæti og uppskera nú hagkerfi sem er uppskrúfarð 20 til 30 falt. Það skiptir í raun engu hvort er, eða hvort einungis sé um 10 földun að ræða. Eini munurinn er sá að afskrifa þarf 9/10, 19/20 eða 29/30. Allir sjá að það skiptir engu hvert er.

 Reiknaður hagvöxtur þjóða og vaxtareikningur á fjármagni er höfuðástæða þess að ég tel að nútíma hagfræði gangi ekki upp. Ég fer ekki út í það nánar núna en til að byrja með, vil ég benda á frábæra grein sem ég rakst á. Hún er góð til að hugsa hagfræði upp á nýtt, alveg frá grunni.

Farið inn á  http://hjalli.com/2009/02/07/timi-storra-breytinga/  og lesið þessa grein. Hún er frábær.

 

AIG í raun vogunarsjóður

Athugasemdir

[Jón Steinar Ragnarsson, 3.3.2009 kl. 23:05]

Flottur pistill og ánægjulegt að sjá einhvern sjá hlutina í víðara samhengi en gerist og gengur, jafnvel hjá stjórnvöldum hér.  Ég gæti haft mörg orð um þessa efnahagsglæpi, sem er verið að fremja á glóbal skala, án þess að nokkur fái rönd við reist. Federal Reserve er raunar hvorki Federal né Reserve heldur einskonar hlutafélag stæstu fjármálastofnana í USA. Það skal því engin vera hissa á þessu bailouti. Bernanke er í engu skárri en Greenspan, jafnvel enn verri. Svo þykist hann ekki hafa séð hvað var á seyði. Bæði hann og Greenspan settu og halda vöxtum í ískrandi lágmarki, sem er jú upphafið að þessu öllu.  Í rafmagnstólinn með þá.

Annars ef þú pælir mikið í þessu, eins og ég sé að þú gerir, þá langar mig að benda þér á hagfræðinginn Michael Hudson, sem hefur vakið sívaxandi athygli og mér virðist greina þetta rétt.  Það er engin tæpitunga á ferðinni þarna allavega. Á síðunni hans eru fjöldi greina og viðtala. Það má jafnvel reikna með að hann komi hingað áður en langt um líður.

[Sveinn hinn Ungi (IP-tala skráð) 4.3.2009 kl. 15:34]

Þetta er frábær pistill.